ERDOĞAN SÜZER

Hükümet geçen yıl şubat ayında çıkardığı Torba Yasa’yla, adeta kevgire dönen Kamu İhale Kanunu’nu yeniden değiştirdi. Bu değişiklikle, Kamu İhale Kurumu (KİK) inşaat ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve aşırı düşük teklif sorgulaması yapmadan ihalenin sonuçlandırılması konularında yetki aldı. KİK, bu yetkiyi kullanabilmek için Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nde önemli değişiklikler yaptı.

TELAFİSİ GÜÇ ZARARLAR DOĞAR

Ankaralı Avukat Melih Akkurt, yönetmelik değişikliğinin milyarlarca liralık kamu alımlarında “kamu yararı” ilkesinin ihlal edilmesine neden olabileceği gerekçesiyle Danıştay’a başvurdu. Danıştay 13. Dairesi, başvuruyu inceleyip KİK’ten değişikliklerle ilgili savunma istedi. Savunmaları yeterli bulmayan Danıştay, “Aşırı düşük teklifle ilgili düzenlemeler hukuka aykırı” kararına vardı. Uygulamanın devam etmesi halinde telafisi güç ve imkansız zararların doğabileceğini belirten Danıştay, yönetmeliğin aşırı düşük teklifi düzenleyen maddelerinin yürütmesini durdurdu. Yargı kararının, özellikle yeterli kaynağı ya da altyapısı olmadığı halde devletten ihale kapıp kamuyu zarara uğratan yandaş ve fırsatçıları önlemesi bekleniyor.

40 MİLYARLIK İHALE PAZARI

Danıştay’ın aldığı bu karar, 2014 yılı rakamlarıyla kamunun açtığı yaklaşık 40 milyar liralık yapım işleri ihalelerini kapsıyor. Avukat Melih Akkurt, “En düşük teklifi veren firmalara işin tamamlanmamasına ve kamunun aynı işi daha yüksek bedellerle tekrar tekrar ihale edip ciddi ölçüde zarara uğramasına neden oluyor. Yürütmenin durdurulmasıyla artık ihaleleri en düşük teklifi verenlere değil makul ve mantıklı teklifte bulunanlara gidecek. Bu da başlı başına kamunun kaynaklarının korunması anlamına geliyor” dedi. Kamu ihalelerini artık en düşük değil, makul ve mantıklı teklif verenler alabilecek.

Böyle zarara uğratıyorlar

Yönetmelik değişikliği öncesinde, kamu ihalelerinde aşırı düşük teklif veren firmalar ihale komisyonları tarafından sorguya çekilerek işi gerçekten bitirip bitiremeyeceği ortaya çıkarılıyordu. Böylece işi bitirme gücü olmayan fırsatçı firmalar ayıklanıyordu. Sorgulama olmadığında ise fırsatçı firmalar kâr/zarar hesabı yapmadan en düşük teklifi verip işi alıyor. Firma öncelikle ihalenin kâr getiren bölümlerini yapıp hak edişleri kasaya koyuyor. Sıra işin kâr getirmeyen bölümlerinin yapımına gelince firma kaçıyor. Bu firma kamu ihalelerinden iki yıl yasaklanıyor. Ancak firmanın sahipleri başka yeni şirketler kurup aynı yöntemle devleti soymaya devam ediyor. Devlet de yarım kalan işleri tamamlatabilmek için daha büyük kaynak harcamak zorunda kalıyor.